حذف معاونت فرهنگی از سازمان میراث فرهنگی اشتباه بود

اهمیت گردشگری و سفر بر کسی پوشیده نیست و در تمامی جهات تاثیرگذار است. بر همین اساس با رئیس سابق کمیته گردشگری مذهبی میراث اداره کل استان تهران عباسعلی باباگل زاده به گفت‌و‌گو نشینیم.

به عنوان کارشناس فرهنگی و مذهبی بفرمایید آیا در دین مبین اسلام به امر گردشگری و سفر توجه ای شده؟

بشر همواره در طول تاریخ از بدو خلقت تا کنون در زندگی خود به عناوین مختلف و گوناگون ناگزیر به انجام سیر و سفر بوده است.
 
در حقیقت ادامه حیات بشر در گرو برقراری ارتباط و تعامل با افراد، اقوام و قبایل دور و نزدیک بوده است تا به این وسیله نتایج قابل توجهی را در زمینه‌های علمی، فرهنگی و اجتماعی ، اقتصادی به دست آورد.
 
پس بنابراین سیر و سفر به اماکن دیدنی و جایگاه‌های تاریخی و دیدن زیبایی‌های طبیعت در تاریخ زندگی بشر سابقه طولانی داشته و همواره مورد توجه و اهتمام انسان‌ها بوده  است. در واقع گردشگری وسیله‌ای است که افراد را با مذاهب و فرهنگ‌های متفاوت آشنا می‌کند و به هم پیوند می‌زند. به همین دلیل کمک می‌کند با وجود تنش‌های سیاسی فرهنگی و اجتماعی یکدیگر را بهتر درک کنند.
 
از نظر سازمان جهانی جهانگردی مذهب به عنوان یکی از اصلی‌ترین انگیزه‌های سفر شناخته شده است . در دین مبین اسلام نیز آیین بزرگ و مقدس حج به‌عنوان یکی از بزرگترین مراسم مذهبی جهان اسلام که سالانه چند میلیون زائر را در شهر مکه گردهم می‌آورد وزائران با طواف دور کعبه به سوی وعده الهی وآسمانی شدن سبقت می‌گیرند.

دیدگاه اسلام در زمینه سفر و گردشگری چیست؟
 
در واقع اسلام به سفر و موضوع گردشگری اهتمام ویژه‌ای قائل است در قرآن کریم آیات مختلفی نازل شد که به سفر و سیر در آفاق و انفس پرداخته است مانند آیه 137 آل عمران خداوند متعال می‌فرمایند قد خلت من قبلکم سنن فسیروا فی الارض فانظرکیف کان عاقبة المکذبین در زمین گردش کنید و بنگرید عاقبت دروغگویان چگونه شد.
 
و یا در آیه 2سوره نمل می‌فرمایند قل سیروا فی الارض فانظروا کیف کان عاقبة المجرمین روی زمین سیر کنید ببینید عاقبت مجرمان به کجا رسید وایات فراوان دیگر که صریحا به موضوع سفر و گرشگری تاکید داشته که فرصت کم برای تبیین وتوضیح آن اجازه نمی‌دهد.
 
وهمچنین در روایات از معصومین علیهم السلام فراوان داریم که به اهمیت سفر و آداب سفر و آداب زیارت پرداخته درحدیث مشهورنبوی، پیامبرگرامی اسلام (ص) سفر را موجب سلامتی و فزونی روزی بیان می‌کند ( سافروا تصحوا وترزقوا ).
 
در حدیث معروف می‌فرمایند (اطلب العلم و لو بالصیین ) در طلب دانش وعلم سفر کنید حتی در چین باشد با توجه به وجود آیات و روایات مختلف در خصوص سفر، نشانگر آن است که دین مبین اسلام توجه خاصی به گردشگری وسیر دارد.
 
این نکته هم باید عرض کنم نه هر نوع سفر وسیاحتی را ارزشمند بدانیم اسلام به سفر‌هایی توجه دارد که به دنبال آن رشدفرهنگی و علمی ویا هدف خیری را در پیش داشته باشد مثلا سفرهای که باعث آلودگی به گناه ومعصیت و تنزل اخلاقی باشد عبس و بیهوده باشد دراسلام مذموم و ناپسند است.
 
در واقع باید توجه داشته باشیم یکی از راه‌های تکامل و پیشرفت انسان‌ها در جهت رشد سیاسی اقتصادی فرهنگی علمی و حتی ورزشی می‌تواند سیر و سیاحت وسفر پاک و سالم باشد.
 
با توجه به اهمیت فراوان دین مبین اسلام به سفر و گردشگری بنظر شما وضعیت گردشگری و سفردرکشور مطلوب وقابل قبول است؟

اگر منظور شما گردشگری و سفر در داخل کشور و حقیقت گردشگری داخلی منظور است به دلیل کمبود امکانات وگرانی هزینه‌های سفر و کمبود فضاهای تفریحی و عدم حمایت بانک‌ها از سرمایه‌گذار یقینا در حد قابل قبول و مطلوب نیست.
 
به دلیل علاقه مردم ما به سیر و سفر و زیارت در ایام مختلف از سال به ویژه عید و پایان تعطیلات تابستان سفرهای مردم باشور نشاط و شادابی انجام می‌گیرد.البته به لطف خداوند سازمان گردشگری، پلیس راهنمایی و رانندگی ، جمعیت هلال احمر و دیگر دستگاه های مرتبط خوب عمل کردند اما برای رسیدن به حد مطلوب وخیلی خوب نیاز به برنامه ریزی و تلاش بیشتر داریم تا انشالله سفرهای ارزان قیمت وتورهای داخلی ایران گردی ارزان جهت شناخت بیشتر مردم از جاذبه های ایران انجام گیرد.
 
به نظرم امسال همایش‌ها وجشنواره‌های فراوان کشوری و استانی زیادی پشت سر هم برگزار شد که نتیجه چندان مطلوبی جز بالا بردن هزینه ها نداشت.بجای این که کارمندان و کارکنان اداره‌ها را به اشکال مختلف وبدون برنامه بخواهیم به جشنوارها و همایش ها و تجلیل ها  مختلف ببریم، می‌‍توانیم  این هزینه‌ها را با برنامه صرف کارهای مطلوب فرهنگی کنیم .در این‌صورت می‌توانیم نتیجه و بهره وری مناسبی تری بگیریم . 

با توجه به تاکید رهبرفرزانه انقلاب به فعالیت های فرهنگی حذف معاونت فرهنگی در سازمان میراث فرهنگی صنایع دستی و گردشگری کار اشتباهی بوده ببینید هر سه معاونت کارشان به نوعی مرتبط با فعالیت فرهنگی است.
 
پس با ایجاد و احیاء معاونت فرهنگی یا حد اقل اداره کل امور فرهنگی در سازمان برای یک کاسه کردن و انسجام دادن به برنامه های فرهنگی اجتماعی لازم است که انشاا... در دولت تدبیر امید و اعتدال وعقلانیت حضرت حجت الاسلام والمسلمین روحانی با نگاه فرهنگی که دارند و تعامل خوبی هم که با حوزه های علمیه مراحع معظم تقلید و دانشگاه ها واساتید دارند، انشاا...به برنامه های فرهنگی درگردشگری بیشتر توجه خواهدشد امیدوارم شاهد رشد واعتلای فرهنگی درکشور ودر حوزه گردشگری باشیم.
 
بنظر شما درامرتوریسم مذهبی وگردشگری خارجی سازمان عملکرد موفقی داشت؟

به طور کلی واقعیت این است که ما در جذب توریسم مذهبی و کلا گردشگری خارجی ضعیف عمل کردیم. ضعف‌ها فقط مرتبط با سازمان گردشگری نیست و تمام سازمانها و نهادهای که به نوعی مرتبط با سفرهای خارجی هستند مقصرند.
 
وقتی سیاست خارجی کشوری ضعیف باشد و با جهان خارج ارتباط مطلوبی نداشته باشد و از طرفی درتحریم ظالمانه هم باشد و تبلیغات منفی هم بر علیه آن کشور به صورت گسترده باشد، گردشگر احساس امنیت نکند و  کشور در جذب گردشگر ناموفق خواهد بود.
 
اولین شرط یک گردشگر احساس امنیت است وقتی حضرت ابراهیم علیه السلام برای ساخت خانه خدا کعبه مامور شد به درگاه خداوند عرضه داشت رب اجعل هذا البلد امنا پرورد گارا این شهر مکه را شهر امنی قرار بده زیرا امنیت اگر نباشد سنگ روی سنگ بند نمی‌شود.
 
البته نمی خواهم بگویم در ایران امنیت نیست خوشبختانه و به لطف خداوندمتعال وتدابیر رهبر فرزانه انقلاب از امنیت بالایی در منطقه و حتی جهان برخورداریم ولی متاسفانه تبلیغات منفی و تبلیغات ضد انسانی وضد فرهنگی گسترده بر علیه نطام مقتدر ما باعث شد تا گردشگر دچار ترس و تردید شود و احساس ناامنی کند.
 
نقل شد فردی به عنوان مسوول از افریقای جنوبی وارد کشور می شود این طرف وآن طرف رانگاه می کند در خیابان ها گویا دنبال چیزی می گشت وقتی علت را جویا شدند گفت دارم دنبال شتر می گردم خب تفکری که با تبلیغات منفی درباره ایران در سایر کشور ها بوجود آورند گردشگر ترس دارد وارد کشور شود.

 ماباید سعی کنیم باتقویت سیاست خارجی و تعامل با دیگر کشورها و معرفی درست وگسترده وبا تبلیغات مثبت و معرفی جاذبه های تاریخی فرهنگی، از ایران احساس امنیت را در گردشگر به وجود بیاوریم.

ما در دنیا 300میلیون نفر شیعه داریم.ما در کشورمان بارگاه ملکوتی ومنور حضرت امام علی بن موسی الرضا (ع) وآستانه مقدس حضرت معصومه (س) وامام زاده شاه چراغ ودیگر اماکن مذهبی و تاریخی داریم. اگر این اماکن به درستی معرفی شوند. اگر  پروازهای مستقیم و توسعه زیر ساخت‌های گردشگری و شبکه‌های ماهواره‌ای وتلویزیون گردشگری جهانی وسایت‌های مختلفتکمیل شود. وبالاخره اگر برگزاری نمایشگاه‌ها و جشنواره‌های بین المللی و کشورهای اسلامی حداقل سالانه 10 درصد از شیعیان جهان را جذب گردشگری مذهبی در ایران کند.توریسم مان را احیا کرده‌ایم. متاسفانه امروز حتی 1در صد از شیعیان دیگر کشور را نتوانستیم جذب کنیم.

امیدوارم مسئولین فرهنگی ومتولیان گردشگری با آن توجه کنند ما در ایران یک پتانسیل عظیمی داریم که می‌تواند در امرجذب گردشگر خارجی برای ما بسیار موثر و مفید باشد.
 
در حوزه علمیه قم طلاب زیادی هستند که در مناسبت‌های مختلف از سال و یا در طول سال به خارج ازکشور سفر می‌کنند و یا در قم حوزه علمیه جامعة المصطفی العالیه است که بیش از 120کشور طلاب از قومیت‌های و ملیت‌های مختلف در این المصطفی مشغول تحصیل هستند.
 
ما اگر درست برنامه‌ریزی کنیم و برای طلاب خارجی سفرهای ارزان قیمت و تورهای ایران گردی بگذاریم و آموزش کوتاه مدت به اینها بدهیم و از این‌ها بخواهیم وقتی به کشورشان می‌روند هر کدام مبلغ ومعرف جاذبه‌های دیدنی و تاریخی و زیارتی و آداب و رسوم مردم ایرا ن باشند بسیار می‌توانیم در جذب گردشگر مذهبی و زیارتی موثر باشیم. 

گفت‌وگو:زهرا آخوندی

منبع خبر گزاری برنا